Đi qua phố Láng Hạ hay Ngọc Khánh ở Hà Nội thấy có rất nhiều nhà thuốc. Các nhà thuốc san sát nhau ở các phố cạnh bệnh viện như đường Giải Phóng, Bệnh viện Bạch Mai… Các nhà thuốc ở ta đang phấn đấu xây dựng và hoạt động theo tiêu chuẩn GPP. Tuy đã có rất nhiều cố gắng, song con số nhà thuốc đạt GPP so với các nhà thuốc chưa đạt vẫn còn sự chênh lệch khá lớn. Tại nhiều nơi, người dân vẫn phải mua thuốc trong những điều kiện không những chật hẹp về diện tích mà còn chưa đảm bảo các tiêu chuẩn tối thiểu của một nhà thuốc.
Khi sang Malaysia, một quốc gia cùng khu vực Đông Nam Á, tôi thấy các nhà thuốc trong siêu thị của họ có hai hình thức:
– Quầy bán thuốc OTC bán rất nhiều loại thuốc ho, cảm sốt, thuốc đau dạ dày, thuốc dùng ngoài sát trùng… bày trên kệ hàng giống như các kệ hàng tạp phẩm khác. Người mua thoải mái chọn loại hàng, xem mẫu mã như bất cứ một loại hàng hóa nào khác. Những quầy này khách hàng tự chọn sản phẩm và đến tính tiền với nhân viên như mua các sản phẩm khác.
– Quầy bán thuốc trong khu vực có treo biển pharmacy có nhân viên y tế mặc blouse (đeo biển dược sĩ). Những quầy này ngoài các kệ hàng bày rất nhiều loại thuốc còn có kệ chỉ bày các tờ rơi thông tin về các sản phẩm thuốc.
Hiệu thuốc trong các siêu thị ở Kuala Lumpur rất đẹp, sạch sẽ, đảm bảo các tiêu chuẩn về nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng…
Ở ta, các siêu thị hình như chưa có khu vực bán thuốc. Trong khi đó, các nhà thuốc thường xuất hiện rất nhiều trên các đường phố, khu vực gần các bệnh viện. Nhiều nhà thuốc còn chật hẹp, cơ sở hạ tầng nhiều nơi sập sệ, không bằng các cửa hàng bán tạp hóa khác. Nên chăng ta cũng cần học tập bạn, cho các siêu thị kinh doanh thuốc với các tiêu chuẩn GPP về quản lý chuyên môn của nơi bán dược phẩm.
Một nhà thuốc ở ta muốn đạt tiêu chuẩn GPP phải đầu tư khá lớn về cơ sở hạ tầng ban đầu như nhà, cửa kính, hệ thống thông gió, máy điều hoà… Nếu nhà thuốc nằm trong siêu thị như ở Malaysia thì các đầu tư ban đầu đó sẽ giảm đi rất nhiều vì ai cũng biết các siêu thị được xây dựng to đẹp và đàng hoàng hơn tất cả các nhà thuốc ở ta hiện nay. Không có lý gì người dân mua một món hàng tiêu dùng như đồ dùng gia đình, quần áo, mỹ phẩm trong những siêu thị hoành tráng mà lại phải mua thuốc chữa bệnh, mặt hàng ảnh hưởng quan trọng đến sức khoẻ trong những nhà thuốc chật hẹp và chưa đạt chuẩn. Tại các phố cạnh các bệnh viện lớn ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, rất nhiều nhà thuốc trưng biển đạt tiêu chuẩn GPP nhưng thật ra cơ sở rất chật hẹp và so với các shop bán quần áo thì vẫn còn kém xa. Đó là chưa nói đến các địa phương xa trung tâm, ở vùng nông thôn, miền núi, nhà thuốc còn nhỏ bé và cũ kỹ hơn nhiều.
Mong sao càng ngày càng có nhiều cơ sở bán thuốc đẹp như siêu thị, để những sản phẩm thuốc được trao cho người mua trong những nơi đảm bảo các tiêu chuẩn GPP của ngành dược.
ThS. Lê Quốc Thịnh