Hội chứng ống cổ tay là một tập hợp các triệu chứng của một bệnh thần kinh ngoại biên thường gặp, nhất là ở phụ nữ, do nhiều nguyên nhân khác nhau trong dó có nguyên nhân nghề nghiệp. Từ “ống cổ tay” dịch từ “carpal tunnel” tương đối sát nghĩa, từ “cườm tay”, dễ nghe hơn nhưng không được sát nghĩa.

>> Bệnh thần kinh ngoại biên

>> Bàn tay cũng cần nghỉ ngơi

SƠ LUỢC VỀ CƠ THỂ VÀ SINH LÝ BỆNH

Ống cổ tay là khoảng trống ở giữa xương cổ tay và các dây chằng bao quanh các gân gấp của bàn tay. Thân kinh “Giữa” chui qua ống cổ tay cùng với các gân cơ. Thần kinh Giữa là thần kinh hỗn hợp, vừa truyền cảm giác từ ngoại biên về trung ương vừa truyền mênh lệnh vận động từ trung ương đến các bắp thịt của ngón tay. Phạm vi của thần kinh Giữa là các ngón tay cái, trỏ, giữa và nửa trong của ngón tay đeo nhẫn. Vì chui qua một ống hẹp giống như chui qua một đường hầm chật chội nên thần kinh Giữa dễ bị chèn ép nếu các gân cơ bị sưng phù do đó gây ra các triệu chứng về cảm giác và vận động của các bắp thịt liên hệ.

TRIỆU CHỨNG

Bệnh nhân cảm thấy đau ở cổ tay. Đau lan xuống ngón cái, trỏ, giữa và nửa trong của ngón tay đeo nhẫn. Bệnh nhân cũng cảm thấy tê, giống như kiến bò hoặc kim châm. Cảm giác đau và tê cũng lan lên cẳng tay. Bệnh nhân thường phải lắc bàn tay để bớt khó chịu Triệu chứng tăng thêm vào ban đêm, làm bệnh nhân khó ngủ. Dần dần bệnh nhân có thể mất cảm giác ở các ngón này. Ngón tay cái có thể bị yếu rồi bắp thịt bàn tay ở dưới ngón cái bị teo nhỏ.

Triệu chứng có thể xảy ra ở cả hai tay, nhưng thường nặng hơn ở bàn tay thuận.

NGUYÊN NHÂN

Nhiều nguyện nhân làm cho thần kinh giữa bị chèn ép như

1.    Mấu xương ở khớp cổ tay hoặc dị dạng do gẫy cổ tay

2.    Tê thấp làm sưng khớp

3.    Thai kỳ, cơ thể phụ nữ giữ nhiều nước khi có thai khiến họ lên cân

4.    Tiểu đường, có thể gây thoái hóa dạng bột

5.    Nhược giáp gây sưng phù

6.    Các cử động liên tiếp của cổ tay. Đây là một bệnh nghề nghiệp, xảy ra do sử dụng máy có rung chuyển khi vận hành như máy cưa, hoặc làm các nghề đòi hỏi phải cử động tay liên tục như đánh máy, gõ trên bàn phím của máy vi tính, thu tiền, làm việc trong dây truyền thực phẩm…Cách cầm dụng cụ, tư thế của bàn tay, tư thế của cơ thể có ảnh hưởng trong việc gây triệu chứng.

CHẨN ĐOÁN

Chẩn đoán dựa vào bệnh sử và lâm sàng. Gõ vào thần kinh giữa ở cườm tay hoặc giữ bàn tay ở thế gập trong 1 phút có thể gây ra hoặc làm tăng triệu chứng. Có khi cần bổ tức bằng cách đo vận tốc luồng thần kinh, đo điện cơ đồ, khảo sát thần kinh Giữa bằng siêu âm hoặc MRI (cộng hưởng từ).

Cần phân biệt với chứng đau và tê thần kinh do chèn ép từ trên cột sống cổ. Cần tìm các bệnh kết hợp gây hội chứng ống cổ tay như tiểu đường, nhược giáp…

Tuy gây triệu chứng phiền toái nhưng thông thường hội chứng cổ tay không nguy hiểm. Một số trường hợp tự khỏi sau một thời gian, những người bị hội chứng cổ tay do thai kỳ sẽ khỏi sau khi sinh, một số sẽ bớt hoặc khỏi sau khi sửa đổi tư thế và cách làm việc hoặc sau khi điều trị bệnh căn bản, một số tiến triển làm yếu, liệt và teo bắp thịt bàn tay cần giải phẫu. Sự tiến triển của hội chứng cũng tùy thuộc ở các yếu tố khác nữa như sự căng thẳng ở chỗ làm và tinh thần của người bệnh. Ở một số người, hội chứng ống cổ tay làm họ trở nên chán nản buồn bực, và trầm cảm.

ĐIỀU TRỊ

Cần dùng nhiều biện pháp:

1.    Nẹp cổ tay để giữ bàn tay ở vị trí trung gian, giảm các hoạt động gập và xoay cổ tay liên tiếp do dó giảm sưng phù của các đầu gân cơ

2.     Thuốc uống gồm thuốc giảm đau chống viêm không steroid, và thuốc steroid. Thuốc steroid có hiệu quả hơn là thuốc chống viêm không steroid.

3.     Tiêm steroid một cách thận trọng vào trong ống cổ tay có hiệu quả hơn thuốc uống.

4.     Điều trị bằng siêu âm có thể có hiêụ quả trong dài hạn

5.     Giải phẫu, nhằm giảm áp lực trong ống cổ tay khi các phương pháp điều trị bảo tồn không đạt kết quả.

6.     Điều trị các bệnh tổng quát nếu có như tê thấp, nhược giáp, mập phì, tiểu đường…

PHÒNG NGỪA

Cần lưu ý đến tư thế khi làm việc:

1.    Giữ cho bàn tay trên cùng mặt phẳng với cẳng tay

2.     Không nắm dụng cụ quá mạnh

3.     Không gõ bàn phím quá mạnh

4.     Đổi tay nếu có thể đuợc

5.     Nghỉ mỗi 15-20 phút

6.     Giữ tay ấm

7.     Không gối đầu trên tay khi ngủ

8.     Thư giãn.

 

Bs Nguyễn Văn Ðích

Số điện thoại tư vấn: 04.8585.7578 hoặc 04.3995.3167