1. >> Ảnh hưởng bệnh viêm đại tràng tới thai nhi (Phần 1)
>> >> Điều trị viêm đại tràng
C Chế độ dinh dưỡng
Một số bệnh nhân đặc biệt Crohn cung cấp thức ăn lỏng với mục đích điều trị. Chế độ ăn này an toàn trong thời kỳ mang thai hỗ trợ điều trị bệnh hoặc là thực phẩm bổ sung chất dinh dưỡng.
2. Có cần thiết kiểm tra bệnh VLDT trong quá trình mang thai không?
Nếu bệnh VLDT bùng phát trong thời kỳ mang thai, bạn nên đi kiểm tra. Điều quan trọng là bạn phải trao đổi kỹ với bác sỹ trước khi làm bất cứ xét nghiệm nào. Thông thường có thể thực hiện nội soi đại tràng sigma, trực tràng sinh thiết, siêu âm, MRI, nội soi và nội soi đại tràng trong thời kỳ mang thai.
Kiểm tra liên quan tia X và bức xạ thông thường nên tránh phụ nữ mang thai trừ khi tuyệt đối cần thiết. Điều này bao gồm chụp CT.
3. Trong trường hợp nào nên phẫu thuật khi đang mang thai?
Phẫu thuật là rất hiếm khi chỉ định trong thời kỳ mang thai, nhưng đôi khi cũng có những trường hợp, phẫu thuật là lựa chọn duy nhất. Trong những trường hợp này, nguy cơ dị tật cho thai nhi ít hơn so với nếu không tiến hành phẫu thuật.
4. Làm cách nào giúp thai nhi khỏe mạnh?
Để giúp em bé khỏe mạnh, bạn nên chú ý:
♦ Duy trì thuyên giảm bệnh
Đối với phụ nữ bị VLDT, điều quan trọng kiểm soát bệnh tốt sẽ giúp em bé khỏe mạnh hơn. Vì vậy, bạn nên dùng thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sỹ trước khi chuẩn bị mang thai. Bạn cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu giai đoạn đầu bạn không tăng cân như mong đợi hoặc có dấu hiệu tái phát đợt viêm cấp.
♦ Chế độ ăn uống
Đối với bất kỳ người phụ nữ trong thời kỳ mang thai một chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng với đủ calo, vitamin và khoáng chất quan trọng cho sự phát triển của thai nhi.
Đối với bệnh nhân VLDT, nhu cầu dinh dưỡng của thai kỳ tăng lên và bạn phải bổ sung vào chế độ ăn uống.
Tốt nhất là bạn nên tìm những lời khuyên của chuyên viên dinh dưỡng.
Nếu bạn đang dùng steroids (corticoid) thì bổ sung canxi và vitamin D giúp ngăn ngừa mất xương. Hiệp hội Tiêu hóa Anh khuyên bà mẹ nên dùng 1500 mg canxi và 800 đơn vị Vitamin D mỗi ngày.
Nếu bạn mắc chứng bệnh Crohn và đã phẫu thuật để loại bỏ các thiết bị đầu cuối hồi tràng (phần cuối của ruột non), bạn nên bổ sung vitamin B12 (tiêm) để phòng ngừa bệnh thiếu máu.
Bệnh nhân VLDT thường thiếu sắt do giảm hấp thu. Do đó thời kỳ mang thai nên bổ sung thêm sắt. Bổ sung sắt có thể gây ra táo bón. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải kiểm tra với một chuyên viên dinh dưỡng hoặc chuyên gia của bạn trước khi dùng bất kỳ bổ sung.
Giống như bất kỳ người phụ nữ khác lập kế hoạch cho việc mang thai, bạn nên bổ sung axit folic trước khi thụ thai và 12 tuần đầu của thai kỳ để giảm nguy cơ dị tật của em bé chẳng hạn như tật nứt đốt sống. Các khuyến nghị thông thường là 400 microgram mỗi ngày. Điều này đặc biệt quan trọng với bệnh nhân Crohn ở phần đầu của đại tràng do làm giảm hấp thu acid folic. Nhu cầu dùng tăng lên khi bạn dùng sulphasalazine, thuốc làm giảm hấp thu acid folic. Nếu bạn dùng sulphasalzine hoặc phẫu thuật phần đại tràng thì nên tăng liều acid folic 2 mg (2000mcg) mỗi ngày.
Bổ sung dầu cá dùng khá thường xuyên đối với bệnh VLDT.
Nghiên cứu cho thấy rằng phụ nữ với IBD dễ có nguy cơ sinh non và sẩy thai, những bổ sung này là không có hại và có thể có một số lợi ích.
♦ Tập thể dục
Thường xuyên tập thể dục có thể giúp giữ cho bạn khỏe mạnh. Bạn có thể thử các bài tập nhẹ nhàng như yoga, đi bộ và bơi lội.
♦ Hút thuốc lá:
Điều quan trọng là cho bất kỳ người phụ nữ không hút thuốc trong khi mang thai, như hút thuốc lá gây hại cho em bé và dẫn đến sinh con nhẹ cân có nguy cơ biến dạng và sẩy thai cao hơn. Nó cũng làm tăng nguy cơ cục máu đông trong thời kỳ mang thai và các biến chứng khác. Nguy cơ này thậm chí còn lớn hơn đối với phụ nữ có IBD như hút thuốc lá làm tăng các hoạt động của Crohn và làm tăng sự cần thiết phải phẫu thuật và thuốc men.
Những ảnh hưởng của hút thuốc lá với UC là không thể kết luận chắc chắn nó gây ra những thiệt hại trực tiếp cho em bé như trong bất kỳ mang thai không IBD, nhưng nó cũng có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của hoạt động bệnh UC. Cân bằng lại, những giảm viêm loét đại tràng không đáng kể so với nguy cơ do hút thuốc lá gây ra.
♦ Rượu
Uống rượu bia trong thời kỳ mang thai có thể gây tổn hại nghiêm trọng sự phát triển của bé. Tốt nhất là tránh uống rượu, đặc biệt là trong ba tháng đầu tiên bởi vì nguy cơ sẩy thai.
5. Liệu tôi có thể mang thai bình thường không?
Nếu bệnh VLDT thuyên giảm vào đầu của thai kỳ, bạn hoàn toàn có thể sinh con bình thường như phụ nữ không bị IBD.
Nếu bệnh VLDT bùng phát ngay trong giai đoạn đầu của thai nhi, có nguy cơ ảnh hưởng đến em bé. Điều này làm tăng nguy cơ trẻ sinh non hoặc thiếu cân. Nhưng đây là nguy cơ nhỏ và bé vẫn có khả năng khỏe mạnh.
Bệnh Crohn nặng hoặc viêm trực tràng nặng rất dễ tái phát trong thời kỳ thai kỳ và gây ảnh hưởng tới thai nhi. Theo thống kê chỉ có 4 trong số 10 em bé còn sống… Do đó, bạn nên tham khảo ý kiến bác sỹ khi có dấu hiệu bệnh tái phát.
Trong hầu hết trường hợp, nguy cơ ảnh hưởng em bé do các triệu chứng VLDT hơn là các loại thuốc điều trị. Do đó khi đang mang thai, bệnh VLDT tái phát thì tốt nhất bạn nên đi khám càng sớm càng tốt để kiểm soát bệnh tốt hơn.
6. Mang thai sẽ làm cho viêm loét đại tràng tồi tệ hơn?
Mang thai ít gây ảnh hưởng tới bệnh VLDT. Khoảng 1/3 phụ nữ tái phát khi họ mang thai. Điều này là tương tự với phụ nữ không mang thai.
Một nghiên cứu gần đây Châu Âu cho thấy tỷ lệ tái phát VLDT giảm sau khi mang thai. Điều này cho thấy rằng việc mang thai có thể tác động tích cực vào tiến triển bệnh.
Nếu VLDT tái phát trong thời kỳ mang thai, thì không có nghĩa bạn sẽ mang thai trong tương lai.
Nếu VLDT không tái phát trong thời kỳ mang thai, thì điều này cũng không đảm bảo căn bệnh này sẽ không tái phát trong những lần mang thai tiếp theo.
DS. Thanh Tú (DỊch)
7.