Đó là tình trạng tế bào gan bị phá hủy do dùng 1 loại thuốc nào đó. Tổn thương không do vi khuẩn gây ra nên không làm mủ và vì vậy không có chỉ định dùng kháng sinh. Việc dùng kháng sinh thậm chí còn có hại vì loại thuốc này rất dễ gây dị ứng, trong khi viêm gan do thuốc thường xảy ra ở người có cơ địa dị ứng.
>> Lạm dụng paracetamol gây tổn thương gan !
>> Các loại thuốc gây ảnh hưởng tới chức năng gan
Rất nhiều loại thuốc có thể gây viêm gan. Theo cơ chế gây viêm gan của thuốc, người ta chia ra làm 2 nhóm chính:
Nhóm 1: Các thuốc được chuyển hóa ở gan, gây ngộ độc gan do sử dụng quá liều hoặc kéo dài. Các thuốc này gây tổn thương hệ thống khử độc của tế bào gan, do đó làm giảm sút khả năng thải độc của cơ quan này và phá hủy tế bào. Viêm gan theo kiểu này thường xảy ra do 2 tình huống:
– Dùng thuốc quá liều do cố ý (tự tử) hoặc do nhầm lẫn các thuốc ngủ loại phenobacbital, thuốc trừ sâu, thuốc diệt chuột…
– Bệnh nhân đang dùng thuốc để điều trị một bệnh mạn tính nào đó như thuốc chống lao (pyrazinamid, rifamicin, rimifon), thuốc chống tăng huyết áp loại anphamethyldopa, thuốc cảm cúm loại paracetamol, các thuốc chống viêm khớp, hạ mỡ máu… Vì thế, những người đang điều trị các bệnh này cần được theo dõi định kỳ và làm các xét nghiệm chức năng gan.
Nhóm 2: Dùng thuốc với liều lượng nhỏ, thậm chí rất ít nhưng vẫn gây viêm gan. Tổn thương gan gây ra do phản ứng quá mức của cơ thể đối với thuốc. Viêm gan theo kiểu này thường hay gặp ở những người có cơ địa dị ứng hoặc trong gia đình có nhiều người bị dị ứng.
Các triệu chứng của viêm gan do thuốc thường xuất hiện vài ngày hoặc vài tháng sau khi dùng thuốc. Thời gian xuất hiện triệu chứng tùy thuộc vào việc thuốc gây viêm gan thuộc nhóm 1 hay nhóm 2. Biểu hiện bệnh cũng giống hầu hết các loại viêm gan khác: mệt mỏi, chán ăn, sốt (thường không cao), đi giải vàng và vàng da. Diệu nước tiểu vàng sậm thường xuất hiện sớm trước khi có vàng da; vì vậy khi thấy tiểu vàng thì nên đi khám ngay để được phát hiện bệnh kịp thời. Tuy nhiên, cũng có nhiều loại thuốc được đào thải qua đường tiểu và làm nước tiểu sẫm màu nên khó phân biệt được sự thay đổi màu sắc nước tiểu là do thuốc hay do viêm gan.
Việc chẩn đoán xác định viêm gan do thuốc phải dựa thêm vào các xét nghiệm đánh giá chức năng gan, xét nghiệm loại trừ viêm gan do virus và các nguyên nhân khác.
Viêm gan do thuốc thường là cấp tính, ít khi là mạn tính. Nếu ngừng thuốc gây viêm gan, dùng các thuốc bảo vệ tế bào gan và áp dụng chế độ ăn uống hợp lý, có thể bệnh sẽ thuyên giảm dần. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp bệnh diễn biến cấp tính rầm rộ và nặng. Nói chung, khi bị viêm gan do thuốc, bệnh nhân bắt buộc phải điều trị tại các bệnh viện chuyên khoa.
Thuốc được ví như con dao 2 lưỡi; nó giúp điều trị bệnh nhưng cũng có thể gây những tác dụng phụ ngoài ý muốn. Để phòng viêm gan do thuốc, người bệnh chỉ nên dùng thuốc trong trường hợp cần thiết theo đúng chỉ định của bác sĩ.
BS Đặng Thị Kim Oanh, Sức Khỏe & Đời Sống
Số điện thoại tư vấn bệnh gan: 043.995.3167