Thủy đậu là một bệnh có tính lây nhiễm rất cao và để lại nhiều biến chứng nguy hiểm. Phòng ngừa bằng vắc-xin được xem là biện pháp hữu hiệu nhất hiện nay. Đây là điều hầu hết các bậc cha mẹ đều biết, nhưng chủng ngừa như thế nào và vào lúc nào để bảo vệ tốt nhất cho con em thì vẫn chưa được chú ý nhiều.
>> Dùng vaccin thủy đậu cần chú ý điều gì?
>> Thủy đậu – tiền thân của bệnh giời leo
Đừng để nước đến chân mới nhảy
Đến hẹn lại lên, mỗi năm vào khoảng tháng 2, thủy đậu trở thành mối lo của các bậc phụ huynh có con nhỏ, đặc biệt là trẻ từ 1 – 13 tuổi, vì đây là thời điểm dịch thủy đậu xảy ra. Có đên 90% sô tre em măc bên h trong giai đoạn 1 – 10 tuổi. Bệnh biểu hiện qua các ban sần – mụn nước gây khó chịu và ngứa toàn thân, kèm theo sốt. Trẻ thường gãi móng tay vào mụn nước khiến chúng vỡ ra gây nhiễm trùng, do đó, lẽ ra con siêu vi trùng này chỉ gây tổn thương nông ở bề mặt da, nay bị các vi khuẩn làm tổn thương sâu da bé, khi lành bệnh tạo thành những sẹo.
Một số ít trường hợp thường xảy ra ở những trẻ suy dinh dưỡng, đề kháng kém, virút chẳng thèm ở ngoài lớp da bên ngoài mà chạy thẳng vào máu, tàn phá các cơ quan như thận, não, gan… gây tình trạng sốt dao động, trẻ li bì, quờ quạng tay chân, có thể co giật phải đưa gấp đến bệnh viện vì trẻ đã bị viêm não do thủy đậu. Nhưng trường hợp này nếu tích cực hồi sức, chữa trị khỏi thì cũng để lại di chứng thần kinh như: điếc, động kinh, trí tuệ chậm phát triển. Nếu trẻ sốt cao, ho nhiều thì coi chừng bé bị viêm phổi do thủy đậu.
Bệnh xuất hiện chủ yếu tại các trường học, cơ quan hay xí nghiệp và thường gây thành dịch vì siêu vi có tốc độ lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp khi tiếp xúc với người bệnh ở những nơi đông người; qua tiếp xúc với dịch tiết của các bóng nước vỡ ra; và từ mẹ sang con khi bị nhiễm thủy đậu trong thai kỳ; bệnh còn có thể lây lan từ những người bệnh trong giai đoạn ủ bệnh chưa có triệu chứng.
Nguy hiểm và dễ lây lan như thế nhưng không ít người vẫn cho rằng thủy đậu là bệnh nhẹ, nên chủ quan và không chú ý đến việc phòng ngừa. Những suy nghĩ kiểu như: “Bị thủy đậu, chỉ cần chăm sóc kỹ và bôi thuốc la hêt ngay, không an h hươn g đên sưc khỏe”; “không cần phải chích ngừa sớm, đợi đến khi có dịch chích ngừa luôn thể”; hay “người lớn không cầm phai chích ngưà thuỷ đâụ ”… la nhưn g suy nghĩ sai lâm kha phô biên hiên nay của người dân. Rất nhiều trường hợp cha mẹ chỉ khi nhìn thấy đứa trẻ bên cạnh nhà bị thủy đậu mới hốt hoảng mang con đi chủng ngừa, nhưng con vẫn bị thủy đậu cho dù đã chích ngừa. Kiểu nước đến chân mới nhảy này vô tình khiến con em họ phải gánh chịu những hậu quả không mong muốn do thủy đậu gây ra.
Nên chủng ngừa thủy đậu trước khi mùa dịch bắt đầu
Ngoài việc cách ly, vệ sinh và chăm sóc cẩn thận cho trẻ khi trẻ bệnh, chủng ngừa vắc-xin là chính là biện pháp hữu hiệu nhất để bảo vệ trẻ và cả người lớn tránh khỏi thủy đậu vì đây là bệnh có khả năng lây lan sớm, độ lây lan cao. Tuy nhiên, khi chủng ngừa thủy đậu cho trẻ và cho bản thân, cần lưu ý đến một số điểm sau:
– Chủng ngừa 2 liều vắc-xin cho cả trẻ em và người lớn để bảo vệ tối ưu.
– Vắc-xin có thể áp dụng cho cả trẻ em từ 12 tháng trở lên, thanh thiếu niên và người lớn chưa nhiễm bệnh.
– Phụ nữ có thai thì không chích ngưà văc -xin này , và chỉ nên có thai tốt nhất là 3 tháng sau khi chủng ngừa.
Tốt nhất là thực hiện tiêm ngừa cho trẻ trước muà trước khi muà bệnh xảy ra. Hơn nữa trong mùa dịch, trẻ có nguy cơ tiếp xúc với người bệnh mà không biết vì bệnh có thể lây lan trước khi có triệu chứng nên tiêm ngừa trong mùa dịch có nguy cơ là trẻ đã tiếp xúc với người bệnh nên đôi khi vẫn có thể mắc bệnh do đã bị nhiễm bệnh mà vắc-xin chưa kịp có tác dụng. Hơn nữa trong mùa bệnh, nhu cầu chủng ngừa tăng cao thường khan hiếm thuốc chủng ngừa.
Nếu trẻ chưa được chủng ngừa thủy đậu, đây chính là lúc tốt nhất để đưa tre đến các bệnh viện và trung tâm y tế dự phòng để chủng ngừa trước khi mùa dịch bắt đầu
BS. TRƯƠNG HỮU KHANH