Hỏi: Tôi bị bệnh bướu cổ đã hơn 10 năm nay. Đi khám BHYT, chẩn đoán bướu cổ đơn thuần, BS có cho uống thuốc hơn 6 tháng, siêu âm lại vẫn không thấy bớt. Gần đây tôi có cảm giác khó thở, nuốt vướng.
Xin hỏi: 1) Bệnh của tôi có cần phẫu thuật không? Nếu phẫu thuật sẽ hết bệnh không? 2) Cách ăn uống như thế nào để trị bướu cổ? 3) Có thể dùng đậu nành và các sản phẩm, thuốc Vit E chiết xuất từ đậu nành không? 4) Nên hay không nên sử dụng muối iod hằng ngày thay muối thường? (Hồng Nga)
Trả lời:
Bệnh bướu giáp đơn thuần (thường gọi là bướu cổ đơn thuần) có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Một trong số đó là do thiếu iod. Hậu quả của thiếu iod còn nặng nề hơn, bởi có thể dẫn đến suy giáp và chậm phát triển thể chất và trí tuệ ở trẻ em cũng như người lớn.
Do vậy, việc ăn đầy đủ chất iod là điều cần thiết cho tất cả mọi người, đặc biệt là ở những nơi xa biển. Ngoại trừ một số người có tình trạng cường giáp (dư hormon giáp) thì cần phải hạn chế ăn muối iod nhằm giảm sự sản xuất hormon giáp của cơ thể. Như vậy, nếu bạn không bị cường giáp thì việc ăn muối iod không gây trở ngại gì.
Một số nguyên nhân khác gây ra bướu giáp, lúc đầu là bướu giáp đơn thuần nhưng sau đó có thể diễn biến khác, trở thành suy giáp hoặc cường giáp. Các trường hợp bướu giáp đơn thuần ít khi cần đến phẫu thuật, ngoại trừ gây ra chèn ép đường thở hoặc vì lý do thẩm mỹ.
Triệu chứng vướng cổ, khó thở có lẽ là do bướu lớn lên. Nếu bạn đã có những triệu chứng ảnh hưởng đến sức khỏe, bạn cần đi khám để kiểm tra lại nguyên nhân cũng như đánh giá sự tiến triển của bướu và chức năng tuyến giáp hiện tại. Trong trường hợp cần đến phẫu thuật thì tùy vào khối lượng tuyến giáp cắt bỏ, diễn tiến sau đó có thể là trở lại bình thường (xem như khỏi bệnh), vẫn còn bướu giáp hay có thể dẫn đến suy giáp vĩnh viễn và cần uống hormon giáp thay thế (suốt đời). Do vậy, bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định mổ cắt một bướu giáp đơn thuần.
Thói quen ăn nhiều thức ăn chứa chất làm cản trở sự hấp thu iod có thể gây ra bướu giáp và suy giáp (trong bắp cải, củ cải, đậu nành…). Không nên ăn nhiều loại thức ăn này khi không được nấu chín. Việc dùng vitamin E không ảnh hưởng đến bướu giáp.
+ Tôi năm nay 32 tuổi. Tôi bị bướu cổ 5 năm nay, nay thấy to đi khám ở Bệnh viện nội tiết trung ương, bác sĩ chỉ định là bị bướu cổ lan toả, phải mổ để cắt bỏ hết tuyến giáp và phải uống thuốc hỗ trợ tuyến giáp đó đến già. Tôi xin được hỏi: nếu cắt bỏ hết tuyến giáp có ảnh hưởng gì đến sức khoẻ không? Tôi có khả năng béo lên không hay vẫn sẽ gầy như trong thời gian bị bệnh? (Nguyen My Khanh)
– Trường hợp của bạn, cần xác định nguyên nhân của bướu giáp. Xin nói thêm, một số nguyên nhân gây bướu giáp có thể xét nghiệm chẩn đoán được, một số trường hợp thì không xác định được nguyên nhân.
Tùy vào nguyên nhân, bướu giáp có những diễn tiến khác nhau. Việc chỉ định mổ cắt tuyến giáp cho trường hợp bướu giáp đơn thuần cần được cân nhắc kỹ, bởi việc cắt bỏ tuyến giáp có thể có biến chứng và dẫn đến suy giáp vĩnh viễn, cần phải uống thuốc suốt đời. Việc tăng cân của bạn không liên quan đến phẫu thuật cắt tuyến giáp.
Th.S BS TRẦN THẾ TRUNG
Giảng viên bộ môn nội tiết ĐH Y Dược TP.HCM