Hàn lâm viện thần kinh học Hoa Kỳ hợp tác với Hội bệnh thần kinh Liên Âu công bố bản hướng dẫn mới về điều trị đau nhức dây thần kinh sinh ba (Trigeminal neuralgia) khuyên dùng carbamazepin như là điều trị chính, với oxcarbamazepin như là thuốc thay thế, nhưng gợi ý nên nghĩ đến phẫu thuật cho những ca không có kết quả.
Bảng hướng dẫn khuyên bác sĩ nên nghĩ đến việc chụp hình cộng hưởng từ, làm thử nghiệm phản xạ dây thần kinh sinh ba, vì có khoảng 15% bệnh nhân có nguyên nhân về cấu trúc phía dưới như u bướu. Bảng hướng dẫn này sẽ đăng trên báo Neurology tháng 10/08.
Nguyên nhân thông thường đau ở mặt: Bệnh đau nhức dây thần kinh sinh ba là nguyên nhân thông thường đau ở mặt, với số bệnh hàng năm khoảng 4 hay 5 người cho 100 000 dân. Hội nghiên cứu đau nhức quốc tế định nghĩa đau nhức dây thần kinh sinh ba là cơn đau bất chợt, thường chỉ một bên, trầm trọng, ngắn, đau như đâm ở chỗ dây thần kinh sinh ba phân phối.
Các chuyên gia về bệnh này nghiên cứu y văn để đưa ra lời khuyên về chẩn đoán và điều trị:
- Với bệnh nhân đau nhức dây thần kinh sinh ba, nên chụp hình đều đặn để nhận diện những bệnh nhân có triệu chứng có cấu trúc gì bất thường không(mức chứng cứ C).
- Sự hiện diện thiếu cảm giác dây thần kinh sinh ba phải được xem là có ích để nhận diện người có triệu chứng đau nhức dây thần kinh sinh ba, nhưng vì tính chuyên biệt kém, thiếu đặc tính này không thể loại bỏ đau nhức thần kinh sinh ba có triệu chứng.
- Đo phản xạ dây thần kinh sinh ba ở một phòng thí nghiệm điện sinh lý có chất lượng phải được xem là hữu ích để phân biệt đau nhức dây thần kinh sinh ba có triệu chứng với bệnh đau nhức dây thần kinh sinh ba cổ điển, dùng cho tất cả ca không có nguyên nhân (mức chứng cứ B).
- Bệnh bộc phát khi còn trẻ, đau ở chỗ phân nhánh đầu tiên của dây thần kinh sinh ba, không đáp ứng với điều trị, và tiềm năng nổi lên bất thường ở dây thần kinh sinh ba, phải loại bỏ khi tìm bệnh đau nhức dây thần kinh sinh ba có triệu chứng. (mức chứng cứ B).
- Để kiểm soát cơn đau nhức, nên cho carbamazepin (mức chứng cứ A), và oxcarbamazepin phải nên nghĩ đến (mức chứng cứ B). Mặc dầu chứng cứ cho carbamazepin mạnh hơn, oxcarbamazepin ít gây quan ngại về an toàn hơn. Baclofen và lamotrigin có thể được cân nhắc (mức chứng cứ C). Không nên nghĩ đến thuốc tê nhỏ mắt (mức chứng cứ B).
- Với bệnh nhân không đáp ứng với được điều trị, có thể nghĩ đến phẫu thuật sớm (mức chứng cứ C). Một số chuyên gia về bệnh đau nhức dây thần kinh sinh ba tin rằng bệnh nhân đau nhức dây thần kinh sinh ba không đáp ứng với điều trị hàng đầu khó đáp ứng với thuốc thay thế và đề nghị nên giới thiệu đến bác sĩ giải phẫu. Có thể nghĩ đến những phương pháp xuyên qua da ở trên hạch Gasserian, dao gamma, giảm áp vi mạch (mức chứng cứ C).
(Chú thích: Dây thần kinh sinh ba là dây thần kinh sọ số 5 chia làm 3 nhánh: dây thần kinh mắt, dây thần kinh hàm trên và dây thần kinh hàm dưới. Dây thần kinh mắt và hàm trên hoàn toàn cảm giác. Dây thần kinh hàm dưới một phần là cảm giác một phần là vận động).
DS. LÊ VĂN NHÂN, BS. TRẦN MẠNH NGÔ
Theo Y duoc ngay nay