Nhiều nguyên nhân dẫn đến mụn nhọt, có thể do tích tụ nhiều độc tố trong cơ thể, do táo bón, do ăn uống không điều độ hoặc quá kiêng khem, do lạm dụng thuốc, uống quá ít nước làm cho mụn nhọt dễ nảy sinh và nổi nhiều nốt trên mặt gây khó chịu, làm mất tự tin nhất là đối với phần đông lứa tuổi thanh thiếu niên, dậy thì, phụ nữ, nhiều người sử dụng rất nhiều loại thực phẩm chức năng, dược phẩm cũng như mỹ phẩm, hao tốn nhiều tiền bạc nhưng vẫn khó tìm được một làn da mịn màng như xưa. Thực ra vì ai cũng quan niệm đơn giản mụn nhọt là do nóng trong người sinh ra, và là bệnh lành tính không gây đau đớn nên phần lớn những người bị mụn nhọt thường tự chữa trị. Không mấy người biết đến hậu quả của chúng khi bị biến chứng có thể dẫn đến nhiễm trùng máu, đe dọa tính mạng do không biết cách giữ vệ sinh da, dùng tay bấm nặn, tự sử dụng các loại thuốc qua quảng cáo, lạm dụng kem bôi da, dưỡng da, tất cả những yếu tố trên đều không mang lại hiệu quả mà càng làm cho mụn nhọt bị viêm tấy và làn da dễ bị thâm nám hơn.
Theo y học cổ truyền, nguyên nhân sâu xa của các hiện tượng này là do chứng tích nhiệt trong cơ thể và thường biểu hiện ra bên ngoài da, làm nổi mụn sưng đỏ, ngứa ngáy, đôi khi có mủ. Nếu như gan yếu không đảm bảo được vai trò thải độc và chuyển hoá tốt thì hiện tượng tích độc càng tăng. Riêng đối với phụ nữ thì khi bị mụn thường có cảm giác xấu hổ và lo lắng thái quá dẫn đến khí huyết uất kết, không thông, rối loạn kinh nguyệt và vì vậy làm cho mụn càng nổi nhiều hơn nhất là trong giai đoạn hành kinh. Tuy vậy cũng không khó để giữ cho làn da sáng đẹp, chỉ cần chú ý các điểm sau đây:
1.Uống nhiều nước, nhiều công trình nghiên cứu cho thấy chỉ cần mỗi sáng thức dậy sau khi đánh răng rửa mặt xong uống liền khoảng ½ lít nước, còn trong ngày thì vẫn uống bình thường theo nhu cầu của cơ thể, chỉ trong 2 tuần liên tiếp bạn sẽ thấy có sự biến đổi của làn da, da sẽ tươi nhuận và sáng đẹp hơn.
2. Ngủ đủ giấc, giấc ngủ tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể, khoảng 70% phụ nữ Nhật đang trong độ tuổi lao động cho biết họ thường thiếu ngủ, và khoảng 80% cho rằng thiếu ngủ làm giảm bớt vẻ mặt xinh xắn của họ. Theo các nhà nghiên cứu Italia, 30% khả năng miễn dịch tự nhiên của cơ thể sẽ bị mất đi khi thiếu ngủ dù chỉ chút ít,những ai ngủ ít hơn 7 tiếng mỗi đêm có nguy cơ bị cảm lạnh gấp 3 lần người khác, tức là cơ thể dễ tổn thương khi bị các loại virus hay bệnh truyền nhiễm tấn công, nhất là vùng da mặt nhạy cảm nhất. Thiếu ngủ làm người ta trông già hơn, nhiều nhà nghiên cứu đã chứng minh hệ quả của việc thức đêm là mắt thâm quầng và da nhợt nhạt hơn, giấc ngủ đẹp làm hormone thay đổi, tăng cường máu bảo vệ cho làn da làm cho chúng sáng đẹp hơn.
3. Ăn uống hợp lý, thực phẩm ảnh hưởng nhiều đến tình trạng của da, nhiều loại rau củ quả có tác dụng bảo vệ và tăng cường thải độc cho gan, tăng cường hoạt động của tế bào gan, mặt khác còn nâng cao hệ miễn dịch trong cơ thể. Mặc dù hiện nay ngoài thị trường xuất hiện nhiều loại thuốc mang danh nghĩa thực phẩm chức năng giúp bổ sung dưỡng chất cho cơ thể và nhiều loại mỹ phẩm chăm sóc da đã làm nhiều chị em bạn gái tin tưởng và tốn nhiều tiền bạc nhưng sau đó thì mụn vẫn hoàn mụn. Ngoài ra tùy theo cơ địa của từng người mà tác dụng của thuốc và mỹ phẩm có thể vô hiệu hoặc tác dụng ngược lại. Chế độ dinh dưỡng hợp lý có thể giúp bạn điều chỉnh được vấn đề này.
– Các loại rau củ quả nhiều màu sắc đỏ, cam, vàng, xanh, tím…thường gặp ở cam, chanh, bưởi, dâu tây, sơ ri, cà chua, cà rốt, hoa bí, hoa điên điển, cải xanh, rau diếp, lá sương sâm, rong biển, củ nghệ… các loại rau quả này có chứa nhiều vitamin A, B, C, axit hữu cơ và nhiều khoáng tố vi lượng có tác dụng tăng cường thải độc gan, nâng cao sức đề kháng cơ thể và chống nhiễm trùng da. Nên tận hưởng hết các loại rau củ quả này vì rất có lợi cho da, giúp làn da khỏe mạnh và sạch mụn. Không nên ăn một loại trong nhiều ngày mà nên ăn mỗi thứ một ít và thay đổi mỗi ngày. Riêng nghệ nhiều kết quả nghiên cứu khoa học trong những năm gần đây chứng minh Curcumin trong nghệ có khả năng giải độc và bảo vệ gan, tăng hồng cầu, loại bỏ cholesterol xấu, điều hòa huyết áp, hạ mỡ máu, chống béo phì, xóa bỏ tàn nhang, da đồi mồi, mụn trứng cá, chống rụng tóc, chống ung thư, mỗi ngày chỉ cần ăn 1 muỗng nhỏ bột nghệ chế biến trong các món ăn là đủ.
– Các cây cỏ có vị đắng, nhóm này có tác dụng làm mát cơ thể, thanh nhiệt giải độc, như rau má, artichaud, mướp tây, mướp đắng, rau đắng đất, bông so đũa…giúp cơ thể dễ dàng thanh lọc nhất là trong mùa nắng nóng, nên chế biến dạng đơn giản nhất, có thể dùng tươi, nước ép, nấu canh đều giúp cho da tươi nhuận và tốt cho cơ thể.
– Các cây cỏ làm mát huyết, như rau mã đề, cỏ tranh, râu bắp, bột sắn dây, giúp gia tăng sự bài tiết nước tiểu, mỗi ngày uống một ly thay cho một ly nước lọc cũng rất tốt.
– Các loại hoa như hoa đào, hoa hồng, hoa cúc, hoa mai, nhờ nhóm tinh dầu và polyphenol có trong các loại hoa này có tác dụng sát trùng và phá hủy các gốc tự do trong tế bào gây hại cho da, sử dụng nước sắc từ các loại hoa này để uống trong và thoa ngoài da hoặc rửa mặt mỗi ngày có tác dụng làm sạch da, chữa mụn, nhất là các mụn có mủ, rất tốt cho những trường hợp da thâm nám, khô ráp.
– Tránh táo bón, những bạn gái hoặc phụ nữ làm việc văn phòng, thường xuyên ngồi trước bàn vi tính, uống ít nước rất dễ bị táo bón. Táo bón cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến mụn nhọt ngoài da, ngoài các bữa ăn chính nên chọn những thực phẩm để có thể ăn thêm giữa buổi có nhiều chất xơ, chất nhày như khoai lang, khoai mì, khoai môn, chuối chín, chuối nấu, đu đủ, dưa hấu, thanh long, dưa gang chín, rau câu, nha đam, các loại đậu, mè, có thể ăn thêm các loại hạt có dầu và nhiều vitamin E như hạt hướng dương, hạt bí, hạnh nhân, bổ sung men tiêu hóa bằng yaourt, dưa chua, dưa giá…, trong bữa ăn chính nên ăn thêm canh chua, canh rau đay, mồng tơi, các loại rau luộc để nhuận tràng giải độc cơ thể.
– Giúp khí huyết lưu thông, không lo âu, tránh stress, đông y quan niệm “Thông tắc bất thống”, vì vậy cần luyện tập thể dục, massage da mặt nhẹ nhàng đều đặn để giúp khí huyết lưu thông, da dẻ hồng hào, khi cơ thể khỏe mạnh sẽ không còn chỗ cho mụn nhọt trú ẩn, nên tránh ăn ngọt, cay nóng quá, không lạm dụng cà phê, thuốc lá, không ăn nhiều thực phẩm chiên xào, thức ăn khô…sinh hoạt điều độ rất dễ trở thành chủ thể một làn da đẹp mà không cần dùng thuốc.
Tóm lại, da tuy ở bên ngoài nhưng muốn có làn da đẹp vẫn phải đẹp từ gốc bên trong thân thể, chỉ cần điều chỉnh cách ăn uống, giữ vệ sinh da đúng cách và lắng nghe cơ thể bạn lên tiếng, không nên nghe các lời quảng cáo và nhất là đừng lạm dụng hoặc phó thác sinh mệnh cho thực phẩm chức năng và mỹ phẩm thì coi chừng không chóng thì chày sẽ trở thành “Chung Vô Diệm”.
Ds. Lê Kim Phụng