Giải mã các chỉ số MEN GAN

 Gan là một trong những cơ quan lớn nhất (sau da) và đóng vai trò trong việc điều hòa các hoạt động trong cơ thể. Ở gan diễn ra nhiều quá trình chuyển hóa, trao đổi chất và giải độc cho cơ thể. Gan khỏe giúp duy trì sức khỏe tốt, ngược lại chức năng gan suy giảm sẽ dẫn đến nhiều bệnh lý khác nhau. Do đó, việc nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh gan rất quan trọng, đặc biệt việc theo dõi chỉ số men gan định kỳ. Vậy chỉ số men gan là gì? Men gan tăng cao cảnh báo bệnh gì?l

1.   Men gan là gì?

>> Tìm hiểu về men gan

Men gan hay còn gọi là enzyme được sản xuất tại gan và là nhân tố xúc tác cho quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Có nhiều loại men gan, trong đó ba loại men gan thường được xét nghiệm là AST (Aspartate Transaminase ) hay SGOT-ASAT là enzyme; ALT (Alanine Transaminase ) hay SGPT- ALAT; GGT (Alkaline phosphatase).

+ ) Nồng độ bình thường men gan

Bình thường các men gan nằm trong tế bào gan và khi tế bào gan chết đi (do quá trình lão hóa) thì có một lượng men gan được phóng thích vào máu ở nồng độ dưới 40U/l và chỉ số này gần như cố định ở người bình thường.

Men gan được xem là bình thường khi các chỉ số xét nghiệm đạt:

• AST: 20 – 40 UI/L

• ALT: 20 – 40 UI/L

• GGT: 20 – 40UI/L

• Phosphatase kiềm: 30 – 110 UI/L.

+) Men gan cao

>> Men gan tăng, cảnh báo bệnh gì?

Khi gan bị tổn thương dẫn đến sự phá hủy tế bào gan nhiều hơn bình thường dẫn đến nồng độ men gan trong máu tăng cao. Do đó, để đánh giá mức độ bệnh gan, xét nghiệm men gan dường như là bắt buộc trong các bệnh lý về gan. Men gan tăng từ 1-2 lần là mức độ nhẹ, 2-5 lần là mức độ trung bình, tăng trên 5 lần giới hạn bình thường là mức độ nặng. Men gan có thể tăng lên đến 3000 U/L trong viêm gan virus cấp hoặc viêm gan do thuốc. Ở bệnh nhân suy gan cấp hay sốc gan thì men gan có thể tăng đến 5000 U/L.

Mức độ tăng men gan có thể tương quan với mức độ lan rộng tổn thương tế bào gan, tuy nhiên đó mới là những gợi ý thông thường nhất bởi trong thực tế có những trường hợp viêm gan rất nặng nhưng nồng độ men gan trong máu tăng rất ít.

2.   Nguyên nhân gây men gan cao?

+ ) Do uống nhiều rượu bia

>> Viêm gan do rượu

Nguyên nhân gây tổn thương tế bào gan và làm men gan tăng thường do nhiều yếu tố, trong đó thường gặp nhất là do uống nhiều bia rượu. Bia rượu làm giảm glutathion là chất bảo vệ nhu mô gan, đồng thời cũng tăng tổng hợp acid béo trong tế bào gan dẫn đến gan nhiễm mỡ, viêm gan cấp và mãn tính. Đặc biệt việc uống rượu không rõ nguồn gốc, lẫn nhiều chất độc hại sẽ làm cho tế bào gan bị tổn thương nặng hoặc bị hủy hoại tế bào gan cho nên men gan cũng tăng lên một cách đáng kể.

Lượng men gan tăng trong máu người uống rượu tùy thuộc liều lượng rượu vào máu và chất lượng rượu. Lượng men gan trong máu do gan bị tổn thương bởi rượu thì loại AST thường tăng cao từ 2 – 10 lần trong khi đó lượng ALT tăng ít.

+) Virus viêm gan B

>> Tổng quan viêm gan B

>> Triệu chứng bệnh viêm gan siêu vi B

Tác nhân khác gây men gan tăng không kém gì rượu là virus viêm gan B. Ở bệnh nhân viêm gan mãn tính, chỉ số men gan thường tăng ở mức độ nhẹ hoặc trung bình, trong khi viêm gan cấp tính chỉ số men gan có thể tăng gấp 10 – 20 lần so với giới hạn bình thường. Do vậy, người bệnh nhiễm virus siêu viêm B nên khám sức khỏe định kỳ 6 tháng / lần.

+) Do dùng thuốc tân dược

>> Các loại thuốc gây ảnh hưởng tới chức năng gan

Một số trường hợp gây tăng men gan khác thường gặp do thuốc. Đối với thuốc, có một số có tác động rất lớn đến gan, thậm chí gây độc cho gan, điển hình nhất là một số thuốc chống vi khuẩn lao (INH, rifamixin…), thuốc thuộc nhóm fluoquinolon (ciprofloxacin), acetaminophen (paracetamol, tydol, efferalgan…). Khi dùng những loại thuốc này, người bệnh chú ý nên kiểm tra men gan và chức năng gan.

+) Nguyên nhân khác: Người ta cũng thấy men gan có thể tăng trong bệnh sốt rét, các bệnh về đường mật, bệnh do ứ sắt, viêm gan tự miễn, bệnh lý tự miễn ở ruột non…

3.   Làm gì để hạ men gan?

 >> Bí quyết tăng cường chức năng GAN

>> Bảo vệ và giải độc Gan do bia rượu

Tăng men gan thường là biểu hiện bất thường đầu tiên ở bệnh nhân viêm gan do rượu, viêm gan virus, viêm gan tự miễn hay viêm gan do thuốc. Sự gia tăng men gan có nghĩa là ở một chừng mực nào đó tế bào gan đã bị ảnh hưởng. Men gan có thể ảnh hưởng nhẹ (men gan tăng có tính chất nhất thời), nhưng cũng có thể tăng kéo dài hoặc tăng một cách đột biến. Do đó, khi biết mình bị men gan tăng cao hơn bình thường nên làm thêm các xét nghiệm khác để xác định nguyên nhân, đánh giá mức độ tổn thương gan và điều trị chính xác, người bệnh nên làm thêm một số xét nghiệm khác.

Nếu bị viêm gan cấp, chỉ số men gan quá cao, người bệnh nên ưu tiên điều trị tại bệnh viện. Đối với trường hợp, men gan đã giảm hoặc chỉ tăng ở mức độ nhẹ, trung bình, người bệnh chỉ cần nghỉ ngơi, không làm việc nặng, ăn uống điều độ, kiêng bia rượu và nên dùng sản phẩm hỗ trợ chức năng gan.

Người có men gan tăng cũng không nên chủ quan nhưng không nên lo lắng thái quá ảnh hưởng đến tinh thần và sức khỏe. Khám bệnh định kỳ để theo dõi chỉ số men gan trong máu là việc làm rất cần thiết. Đồng thời người bệnh cũng nên dùng sản phẩm hỗ trợ chức năng gan Bảo Nguyên, Chức năng gan Bảo Nguyên là sản phẩm hoàn toàn từ thảo dược tốt cho gan, giúp hạ men gan, tái tạo tế bào gan và phục hồi chức năng gan an toàn. Người bị men gan cao, người uống nhiều bia rượu, uống nhiều thuốc tây hoặc người bị viêm gan B nên dùng Chức năng gan Bảo Nguyên mỗi ngày để bảo vệ gan và phòng ngừa những tổn thương tại Gan.