Một tỷ lệ lớn người mắc lao giấu bệnh, e ngại đi khám.

>> Năm 2050: 40 triệu người hút thuốc sẽ chết vì lao phổi

>> 40% người nhiễm lao mới chưa được phát hiện

Gần 44% dân số Việt Nam bị nhiễm lao. Đáng lo ngại, một tỷ lệ lớn người mắc lao giấu bệnh, e ngại đi khám trở thành nguồn lây tiềm ẩn trong cộng đồng.

Tại Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch TP HCM, chị K. (48 tuổi, ngụ tại Bình Dương) đến khám lao và các BS dựa vào kết quả cận lâm sàng kết luận chị đã bị nhiễm vi trùng lao. Tuy nhiên, khi trò chuyện với những người xung quanh, chị K. vẫn hồn nhiên nói “oang oang” như lúc chưa có bệnh. Hỏi về cách tránh lây lao cho mọi người, đặc biệt là người thân, chị K. hồn nhiên nói: “Lâu nay vẫn tiếp xúc với mọi người và chẳng thấy ai bị gì cả”. 

Nguồn lao ẩn dật

Theo TS. Đinh Ngọc Sỹ, Chủ nhiệm Chương trình chống lao quốc gia, Việt Nam hiện xếp thứ 12/22 nước có số bệnh nhân (BN) lao nhiều nhất thế giới, đứng thứ 14/27 nước có gánh nặng bệnh lao đa kháng thuốc. Theo tính toán, mỗi năm, Chương trình phòng chống lao Quốc gia lại phát hiện thêm 100.000 BN và chữa khỏi cho 92% số được phát hiện. Số đông BN khác do tâm lý e ngại nên giấu bệnh, không đi khám và điều trị trở thành mối lo, nguồn lây tiềm ẩn trong cộng đồng. Từ đó tạo nên vòng luẩn quẩn của bệnh lao và đói nghèo.

Hiện nước ta mới chỉ phát hiện được khoảng gần 60% số BN lao mới và khoảng 10% bị kháng đa thuốc xuất hiện hàng năm. Đặc biệt, mới chỉ có 2-3% số BN lao kháng đa thuốc được điều trị và quản lý. Số còn lại, thậm chí có cả những BN mắc siêu đa kháng thuốc vẫn cư trú tại cộng đồng, không được quản lý. Khi hệ miễn dịch của những đối tượng này kém đi hoặc đến tuổi trung niên, bị cao huyết áp, tiểu đường… sức đề kháng giảm là vi khuẩn lao có cơ hội trỗi dậy. Nếu họ không được điều trị kịp thời thì đây chính là mối nguy lớn làm lây lan căn bệnh này trong cộng đồng.

Rào cản phòng, chống

Theo BS. Nguyễn Huy Dũng, Giám đốc Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch TP. HCM, lao lây truyền qua tiếp xúc và có thể lây lan qua không khí. Vì thế, khi người nhiễm ho, hắt hơi, cười, khạc nhổ hay hát hò, vi khuẩn sẽ đi vào không khí và người khác dễ dàng bị lây nhiễm khi đụng phải, hít phải. Tuy nhiên, khi số người mắc bệnh lao không điều trị do tâm lý e ngại dẫn đến hệ quả, bệnh lao dễ chữa cũng trở thành khó chữa. Bên cạnh đó còn nhiều bệnh nhân lao bỏ trị, thậm chí là người mắc lao đa kháng thuốc cũng từ chối điều trị dù thuốc được cung cấp miễn phí. Đây chính là khó khăn lớn trong công tác phòng chống lao.

Hiện nay, BN lao đang có xu hướng trẻ hóa, tập trung ở nhóm thanh niên từ 15-24 tuổi, trong khi cán bộ phòng chống lao lại “già đi”, không tìm được người thay thế. Đã vậy, có đến hơn 50% cán bộ chống lao ở tuyến huyện chưa được đào tạo bài bản và thiếu kinh nghiệm. Sự thiếu hụt trầm trọng nguồn nhân lực đảm nhận công tác phòng chống lao chính là nguyên nhân sâu xa của việc chỉ có khoảng một nửa số BN lao được phát hiện. Để tăng cường nguồn lực chống lao, BS. Nguyễn Huy Dũng cho rằng, cần có sự tham gia của tất cả các cơ sở y tế công – tư, bất kể là của cá nhân hay tập thể trong công tác phòng chống lao.

Đến đầu năm 2012, 100% BV tuyến quận, huyện ở TP HCM đã tham gia phối hợp hoạt động với chương trình chống lao tại thành phố. Ngoài ra, 10 bệnh viện thành phố, 4 bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn cũng phối hợp tham gia. Các bệnh viện đã thành lập đơn vị quản lý lao. Người đến khám bệnh hay kiểm tra sức khỏe được lưu ý các triệu chứng nghi lao.

>> Bệnh gút ở phụ nữ

>> Điều trị rối loạn mỡ máu an toàn