Ngũ gia bì có 2 loại (chân chim và nhiều gai), đều là cây thuốc quí thuộc họ Nhân sâm. Bài viết này chỉ đề cập đến cây Ngũ gia bì chân chim, tên khoa học Scheffera octophylla (Lour) Harms. Cây cao 2-8 m. Lá kép hình chân vịt, mọc so le, có 6-8 lá chét hình trứng. Cụm hoa mọc thành chùm tán, hoa nhỏ màu trắng. Quả mọng hình cầu, đường kính 3-4 mm, khi chín có màu tím đen, trong có 6-8 hạt.

Cây mọc nhiều ở các tỉnh phía Bắc, miền Trung và có nhiều ở dãy Nam Trường Sơn. Ngay cả vùng đồng bằng cũng trồng tốt. Gần đây, ngũ gia bì chân chim được xem là cây cảnh đẹp thuộc loại “cao cấp”, đắt tiền.

Các nghiên cứu hiện đại cho thấy ngũ gia bì có những tác dụng tốt trong điều trị các bệnh về nội khoa. Trong Đông y, nó là một vị thuốc quý có tác dụng làm mạnh gân cốt, trừ phong, đau nhức xương khớp, đau bụng, trẻ em vận động cơ bắp yếu, hạn chế đi lại, chống suy nhược thần kinh, tăng trí nhớ, kháng viêm, giảm đau, hạ sốt…

Ngũ gia bì có tác dụng rất tốt trong điều trị các bệnh mạn tính ở người cao tuổi, tăng sức đề kháng, bồi dưỡng sức khỏe, trị đau nhức khớp ở phụ nữ tuổi tiền mãn kinh. Nó có tác dụng tốt với bệnh nhân suy giảm chức năng gan, rối loạn nhẹ bilirubin máu toàn phần. Ngũ gia bì còn có tác dụng hạ đường máu ở những bệnh nhân đái tháo đường tụy, điều trị sau phẫu thuật. Không được dùng cho những bệnh nhân đường máu thấp.

Rượu ngũ gia bì: Ngũ gia bì cạo sạch lớp bẩn dính bên ngoài vỏ; rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô, sao vàng, xay tán thành bột. Cứ 100 g bột ngũ gia bì, cho 1 lít rượu gạo 45 độ ngâm trong 10 ngày, lắc đều trước khi uống, uống 1 cốc con trước mỗi bữa cơm chiều. Tác dụng: Chữa đau nhức khớp xương, giúp ăn ngủ ngon.

Đơn thuốc cho phụ nữ: Ngũ gia bì, mẫu đơn bì, xích thược, đương quy mỗi vị 40 g, sao vàng tán nhỏ, ngày uống 2 lần, mỗi lần 4 g. Bài này rất tốt cho phụ nữ tuổi cao, người lao động nặng, mỏi mệt toàn thân, hơi thở ngắn (thường thở ra, xây sẩm mặt mày), cảm sốt ra nhiều mồ hôi, ăn uống kém, ngủ ít.

(Theo Suckhoedoisong.vn)