Canxi là thứ không thể thiếu đối với sức khỏe. Chính vì quan trọng nên nhiều người tự mua thuốc về sử dụng hoặc thấy con còi cọc, chậm lớn là cho dùng các loại thuốc có canxi mà không lường hết được các nguy cơ khi sử dụng không đúng các loại thuốc này.
>> Những cách đơn giản bảo vệ xương
>> Bổ sung canxi tốt nhất vào khi nào?
Sự cần thiết phải bổ sung
Canxi là thành phần cơ bản trong cấu tạo của xương, có vai trò quan trọng trong hoạt động của thần kinh và co cơ, một loại khoáng chất rất cần thiết cho răng, xương, sự đông máu, dẫn truyền xung động thần kinh, kích thích sự tiết hormon, điều hòa nhịp tim… Canxi rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt là sự phát triển chiều cao của trẻ em.
Thực ra, thức ăn hàng ngày có đủ canxi cho nhu cầu cơ thể. Trong đó, nguồn canxi từ sữa là phong phú nhất và dễ hấp thu hơn cả. Ngoài ra, nguồn canxi từ ngũ cốc rất tốt cho cơ thể và không cần bổ sung bằng thuốc.
Nói chung, những trường hợp thiếu canxi hay gặp ở trẻ gái tuổi dậy thì, phụ nữ có thai, cho con bú. Người dùng corticoid kéo dài bị thiếu do thuốc này làm tăng thải canxi trong cơ thể. Những người cao tuổi hoặc dùng kéo dài các thuốc chống acid trong bệnh loét dạ dày tá tràng cũng có thể bị thiếu canxi do thuốc này làm ảnh hưởng đến sự hấp thu canxi từ thức ăn. Canxi trong cơ thể cũng bị thất thoát qua da, móng, tóc, mồ hôi, bài tiết…
Các chế phẩm thuốc có canxi hay dùng là calci clorid (có 27% calci), calci lactat (có 13% calci), calci gluconat (có 9% calci)… Các sản phẩm nói trên có thể ở dạng uống hoặc tiêm. Riêng calci carbonat cho nhiều hàm lượng canxi nhất nhưng chỉ dùng để trung hòa dịch vị trong bệnh loét dạ dày tá tràng. Hiện nay cũng có một số thuốc phối hợp nhiều vitamin và khoáng chất dạng uống có bổ sung thêm một lượng canxi trong thành phần. Việc sử dụng đôi khi cũng bị lạm dụng do nhiều người thường coi đó là thuốc bổ.
|
Nên cho trẻ trẻ uống sữa để bổ sung canxi cần thiết.
|
Và phải bổ sung đúng cách
Sữa và các sản phẩm của sữa rất có lợi cho trẻ. Cần giải thích cho con bạn rằng nếu cháu muốn cao, khỏe, đẹp thì cần uống sữa mỗi ngày hoặc ăn sữa chua, phomát, kem làm từ sữa… Mỗi bữa ăn, thay vì uống nước, các cháu nên uống 1 ly sữa. Phụ nữ khi về già thường phải bổ sung thêm canxi cho cơ thể để phòng tránh các loại bệnh liên quan đến thoái hóa xương khớp. Cho trẻ ăn nhiều rau xanh như rau muống, rau bó xôi, bông cải xanh giàu canxi hơn các rau khác.
Bổ sung canxi là cần thiết, tuy nhiên có thể gây ra một số tác dụng phụ. Khi mới bắt đầu sử dụng các thuốc có canxi hàng ngày, người sử dụng thuốc thường bị đầy hơi. Bổ sung canxi liều cao lúc bụng đói có thể gây buồn nôn và nôn. Điều này gây ảnh hưởng tai hại cho hệ tiêu hóa. Trong trường hợp này, cần phải giảm liều lượng bổ sung canxi. Táo bón cũng là một tác dụng phụ của việc bổ sung canxi, với hệ lụy là tích lũy độc chất trong cơ thể gây trướng bụng và đau bụng. Canxi làm giảm tiết nước miếng và gây ra tình trạng khô miệng. Tình trạng khô miệng kéo dài sẽ ảnh hưởng đến việc nuốt thức ăn, ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa và làm giảm vị giác. Những người khi mới bắt đầu sử dụng các chế phẩm bổ sung canxi thường hay bị đau dạ dày, mất cảm giác ngon miệng hoặc chán ăn. Ngộ độc calci nếu bổ sung quá nhiều, trên 2.500mg có thể làm tăng hàm lượng canxi trong máu và gây nên ngộ độc, lâu ngày sẽ tích tụ canxi ở các mô và dẫn đến hàng loạt bệnh khác.
Phụ nữ khi về già thường phải bổ sung thêm canxi, tuy nhiên, nếu sử dụng thường xuyên hoặc quá mức canxi sẽ có nguy cơ bị mắc các bệnh về tim mạch. Phụ nữ từ 70 tuổi trở lên không nên dùng canxi cho dù thiếu nó có thể sẽ bị mắc chứng loãng xương. Các chế phẩm bổ sung canxi có thể tương tác với những loại dược phẩm khác. Ví dụ như tác dụng của kháng sinh tetracyclin sẽ bị giảm đáng kể nếu sử dụng cùng lúc với các chế phẩm bổ sung calci. Không nên sử dụng các chế phẩm bổ sung canxi với những loại thuốc khác khi bụng đói để tránh những tương tác làm giảm hoạt tính của thuốc.
ThS.Lê Quốc Anh