U xơ tiền liệt tuyến

by in Sinh lý

U xơ tiền liệt tuyến

U xơ tiền liệt tuyến (UXTLT) là sự phì đại lành tính của tuyến tiền liệt vốn rất hay xảy ra ở nam giới lớn tuổi do đó còn được biết với cái tên là phì đại tiền liệt tuyến lành tính viết tắt là UXTLT hay tăng sinh dạng hạt của tiền liệt tuyến.

Tiền liệt tuyến là gì?

Tiền liệt tuyến là một cơ quan nhỏ có kích thước bằng quả hồ đào, nằm dưới bàng quang (nơi chứa đựng nước tiểu) và bao bọc xung quanh niệu đạo (là ống dẫn nước tiểu ra khỏi bàng quang). Tuyến tiền liệt tạo ra thành phần dịch trong tinh dịch. Tinh dịch là một chất dịch màu trắng có chứa tinh trùng.

Các vấn đề của tiền liệt tuyến thường xảy ra ở người đàn ông trên 50 tuổi. Hầu hết đều có thể điều trị thành công mà không ảnh hưởng xấu đến chức năng sinh dục. Một bác sĩ niệu khoa là một nhà chuyên khoa về các bệnh lý đường tiết niệu bao gồm luôn cả chuẩn đoán và điều trị các vấn đề về tuyến tiền liệt.

Bác sĩ phát hiện phì đại tiền liệt tuyến bằng cách nào?

Một bác sĩ thường có thể phát hiện phì đại tiền liệt tuyến qua thăm khám trực tràng. Bác sĩ cũng có thể khám niệu đạo, tuyến tiền liệt và bàng quang khi soi bàng quang nhờ vào một thiết bị được đưa qua dương vật.

U xơ tiền liệt tuyến là gì?

U xơ tiền liệt tuyến(UXTLT) là sự phì đại lành tính của tuyến tiền liệt vốn rất hay xảy ra ở nam giới lớn tuổi do đó còn được biết với cái tên là phì đại tiền liệt tuyến lành tính viết tắt là UXTLT hay tăng sinh dạng hạt của tiền liệt tuyến.

Khi nào bắt đầu bị u xơ tiền liệt tuyến?

U xơ tuyền liệt tuyến nhìn chung thường bắt đầu vào độ tuổi trung niên ở người đàn ông, tiến triển từ từ và chỉ gây ra triệu chứng sau 50 tuổi.

Chuyện gì sẽ xảy ra khi bị u xơ tiền liệt tuyến?

Trong UXTLT, tiền liệt tuyến phát triển về kích thước, có thể gây chèn ép đoạn niệu đạo đi dọc qua trung tâm tiền liệt tuyến. Điều này có thể cản trở dòng nước tiểu từ bàng quang qua niệu đạo và ra ngoài, đôi khi khiến nước tiểu ứ đọng trong bàng quanq gây ra cảm giác mắc tiểu liên tục. Nếu tắc nghẽn quá nặng có thể gây tắc nghẽn hoàn toàn niệu đạo qua đó làm tổn thương thận.

U xơ tiền liệt tuyến có thường gặp không?

UXTLT là một bệnh lý rất hay gặp. 50%số người đàn ông ở độ tuổi trên 50 đều có các triệu chứng của UXTLT nhưng chỉ 10% trong số đó cần phải can thiệp bằng nội khoa hay ngoại khoa.

U xơ tiển liệt tuyến có phải là một loại ung thư?

Câu trả lời là “KHÔNG”. UXTLT hoàn toàn lành tính. Đây không phải là tổn thương tiền ung của ung thư tiền liệt tuyến.

Có phải luôn luôn điều trị u xơ tiền liệt tuyến?

Không. Chỉ điều trị UXTLT khi các triệu chứng trở nên rõ ràng. Hầu hết bệnh nhân bị UXTLT không cần điều trị và theo dõi y tế mỗi năm một lần.

Điều trị UXTLT như thế nào?

Có nhiều hướng điều trị UXTLT khác nhau:

  • Những người không bị ảnh hưởng nhiều bởi các triệu chứng của UXTLT thì thường không điều trị nhưng phải được kiểm tra định kỳ để xem tình trạng bệnh có trở nên xấu đi hay không.

  • Đối với những người có triệu chứng rõ ràng thì thường điều trị nội khoa. Các thuốc đang lưu hành bao gồm:o Terazosin (Hytrin) thuộc nhóm ức chế alpha 1 làm giãn cơ trơn thành mạch, tiền liệt tuyến, và cổ bàng quang.

  • Giãn cơ trơn thành mạch làm hạ huyết áp.

  • Giãn cơ trơn cổ bàng quang làm giảm bớt tình trạng tắc nghẽn niệu đạo do phì đại tiền liệt tuyến.

Tác dụng phụ có thể là đau đầu. Thuốc đôi khi cũng có thể khiến choáng váng, chóng mặt hay mệt mỏi. Ức chế alpha là loại thuốc mới nên các bác sĩ chưa biết rõ về tác dụng phụ lâu dài của chúng.o Finasteride (Proscar) là thuốc ức chế hoạt động của hormôn testosterone ở nam giới.

Quá trình phì đại tiền liệt tuyến trong UXTLT phụ thuộc trực tiếp vào DHT là hormôn androgen chính của nó.

Finasteride (Proscar) ức chế enzym cần cho quá trình tạo DTH do đó làm giảm nồng độ DHT trong máu và mô giúp cho tiền liệt tuyến nhỏ lại. Tác dụng phụ của thuốc bao gồm giảm ham muốn tình dục, các vấn đề về cương dương hay phóng tính. Một lần nữa vì đây là thuốc mới nên tác dụng phụ lâu dài chưa được biết.

  • Điều trị bằng ngoại khoa hầu như là để giảm triệu chứng. Tuy vậy nó cũng có nhiều biến chứng. Có ba cách điều trị ngoại đối với UXTLT:

  • Hay gặp nhất là cắt bỏ tiền liệt tuyến qua niệu đạo. Sau khi bệnh nhân được gây tê, bác sĩ đưa một dụng cụ đặc biệt vào niệu đạo qua dương vật. Sau đó, bằng thiết bị này, bác sĩ cắt bỏ một phần tiền liệt tuyến để làm giảm tắc nghẽn.

  • Có thể dùng phương pháp rạch tiền liệt tuyến qua niệu đạo khi tiền liệt tuyến không quá lớn. Trong thủ thuật này, bác sĩ đưa dụng cụ vào qua niệu đạo để rạch một hoặc hai đường nhỏ trên tiền liệt tuyến.

  • Khi tiền liệt tuyến quá to thì phải mổ. Ở phương pháp này, bác sĩ rạch một đường ở bụng hay giữa bìu và hậu môn để lấy đi mô tiền liệt tuyến. Quí ông nên cân nhắc cẩn thận giữa nguy cơ và lợi ích của từng phương pháp trên. Phẫu thuật tiền liệt tuyến từ trước đến nay được xem là mang lại nhiều lợi ích nhất nhưng cũng đáng tiếc là có nhiều nguy cơ nhất.

Có các bệnh lý nào khác về tiền liệt tuyến hay không?

Có. Bên cạnh UXTLT, có rất nhiều bệnh lý về tiền liệt tuyến mà cũng không liên quan gì đến ung thư. Viêm tiền liệt tuyến cấp tính và mạn tính là hai trong số các bệnh lý lành tính của tuyến tiền liệt.Sự nhiễm khuẩn của tiền liệt tuyến gây ra viêm tiền liệt tuyến cấp tính. Bệnh có thể xảy ra trên nam giới ở bất cứ độ tuổi nào.

Các triệu chứng bao gồm sốt, ớn lạnh,đau vùng thắt lưng và giữa hai chân. Bệnh cũng có thể khiến đi tiểu khó khăn hay đau buốt. Bác sĩ sẽ kê toa thuốc kháng sinh trong viêm tiền liệt tuyến cấp kèm lời dặn uống nước nhiều. Điều trị đa số là thành công.Quá trình nhiễm trùng tiền liệt tuyến tái đi tái lại sẽ gây ra viêm tiền liệt tuyến mạn tính.

Các triệu chứng tương tự như trong trường hợp cấp tính ngoại trừ là thường không có sốt. Các triệu chứng cũng thường nhẹ hơn viêm cấp tính. Tuy nhiên, bệnh kéo dài lâu ngày. Viêm tiền liệt tuyến mạn tính rất khó điều trị.

Kháng sinh thường chỉ có hiệu quả khi nhiễm trùng là do vi khuẩn. Nhưng đôi khi không thể xác định được nguyên nhân gây bệnh. Trong một số trường hợp, xoa bóp tuyến tiền liệt có thể giúp giảm ứ đọng. Tắm bằng nước ấm cũng có thể làm thuyên giảm. Trong nhiều trường hợp thì viêm tiền liệt tuyến mạn tính tự hết.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh lý tiền liệt tuyến ở nam giới.

Biện pháp phòng ngừa bệnh lý tiền liệt tuyến tốt nhất ở nam giới là theo dõi sức khoẻ định kì bao gồm cả thăm khám kỹ lương tiền liệt tuyến. Hay nên đến bác sĩ ngay khi có các triệu chứng như:

  • thường xuyên mắc tiểu

  • tiểu khó

  • tiểu lắt nhắt (tiểu nhỏ giọt)

Theo dõi định kì là rất quan trọng đối với người bị UXTLT và được điều trị bằng phẫu thuật. Phẫu thuật u xơ tiền liệt tuyến không giúp phòng ngừa bệnh lý ung thư tiền liệt tuyến vì chỉ một phần tuyến tiền liệt được lấy đi. Trong tất cả tình huống, nếu bác sĩ phát hiện bệnh càng sớm thì điều trị càng có cơ hội hiệu quả hơn.