Hỏi: Tôi bị đau ở thắt lưng và chạy dài xuống hai chân từ hơn năm nay. Khám bệnh viện BS ghi “viêm thần kinh tọa”, khoảng năm lần khám như vậy bệnh vẫn còn như trước khi khám. Xin BS cho biết còn cách nào trị hết đau không?

(Nguyễn Văn Tứ)

Trả lời: Đau từ thắt lưng lan dọc xuống chân thường được chẩn đoán là “đau dây thần kinh tọa”. Đau dây thần kinh tọa biểu hiện đặc trưng bằng cảm giác đau lan dọc xuống phía đùi theo rễ thần kinh lưng 5 (L5) và rễ thần kinh sống 1 (S1). Nếu rễ thần kinh L5 bị tổn thương thì có hiện tượng đau dọc từ lưng eo phía ngoài xuống chân tới tận ngón chân út. Nếu rễ thần kinh S1 bị tổn thương thì đau dọc ra phía sau mông, thẳng xuống sau đùi, sau bắp cẳng chân tới phía ngoài bàn chân. Nếu bị bệnh thần kinh tọa trên (thần kinh hông) thì đau thường tới phía trên đầu gối; nếu bị thần kinh tọa dưới thì đau tới mắt cá ngoài bàn chân.

Nguyên nhân gây đau dây thần kinh tọa cũng có rất nhiều nhưng hay gặp là do thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống nguyên phát hay thứ phát do hậu quả của hư đĩa đệm, gây chèn ép rễ thần kinh liên quan, hẹp lỗ gian đốt sống, viêm ngoài màng cứng… Đau dây thần kinh tọa không nhất thiết cứ phải gặp ở người lớn tuổi mà ngay cả những người trẻ tuổi do đặc thù nghề nghiệp như công nhân bốc vác, nghệ sĩ xiếc, cử tạ, hoặc người hay phải làm những việc nặng gây thoái hóa đĩa đệm đều có thể gây nên hội chứng đau thắt lưng kèm đau dây thần kinh tọa. Các dấu hiệu đau dây thần kinh tọa mà bạn có thể nhận biết:

+ Đau giữa cột sống hay lệch một bên, đau tăng lên khi bị rung người (đi xe qua ổ gà, vấp vào đá).

+ Cảm giác đau lan từ lưng xuống, lệch sang một bên mông, xuống đùi, khoeo, gót chân. Hoặc thấy đau ngược lại, từ gót chân lên.

+ Nhói lưng khi ho, khi hắt xì hơi, khi cười.

+ Cột sống cứng, bị đau khi nghiêng người, chỉ cần chuyển dịch một chút cũng đau.

+ Có thể thấy teo cơ bên chân đau nếu tình trạng đau kéo dài.

+ Làm động tác cúi người xuống không được vì đau.

Các nguyên nhân gây đau thần kinh tọa gồm: tổn thương ở cột sống thắt lưng gây chèn ép rễ thần kinh, thoát vị đĩa đệm vùng cột sống thắt lưng, các tổn thương thực thể khác ở vùng thắt lưng (dị dạng bẩm sinh, chấn thương, thoái hóa cột sống thắt lưng, u, viêm cột sống dính khớp, viêm đốt sống do nhiễm khuẩn).

Phần lớn trường hợp chỉ đau thần kinh tọa một bên. Người bệnh có tư thế ngay lưng hay vẹo về một bên để chống đau. Tùy theo tổn thương, họ có thể không nhấc được gót hay mũi chân, dần dần xuất hiện teo cơ đùi, mông, cẳng chân bên tổn thương. Khi bệnh nặng, chân tê bị mất cảm giác, phản xạ đi tiêu đi tiểu có thể mất. Trường hợp của bạn phải được chụp cột sống cẩn thận mới định bệnh rõ ràng. Theo như mô tả thì có thể đây là do chấn thương vùng cột sống gây chèn ép rễ thần kinh cả hai bên nên mới đau như vậy. Cũng chính vì thế nên bạn đã uống thuốc thần kinh tọa không hiệu quả.

Phẫu thuật được chỉ định khi: điều trị nội khoa không đỡ sau sáu tháng hoặc có biến chứng liệt, teo cơ, rối loạn cơ tròn; bệnh nhân đau dữ dội, đau tái phát nhiều lần, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và lao động.

Hiện tại bạn nên đến bệnh viện chụp cộng hưởng từ hạt nhân để tìm vị trí tổn thương. Tùy theo tình trạng mà bác sĩ phối hợp châm cứu, chiếu tia hồng ngọai, dùng thuốc giảm đau không steroid… Nếu lệch đĩa đệm hoặc đốt sống bị chèn ép quá mức thì mới có chỉ định mổ để giải phóng rễ thần kinh ở vùng bị chèn ép.

 

 

BS LÊ THÚY TƯƠI

>> Nguyên nhân gây đau dây thần kinh tọa

>> Động tác giúp giảm đau dây thần kinh toạ

Số điện thoại tư vấn: 04.3995.3167 hoặc 04.8585.7578